Είτε το βιώνετε εσείς οι ίδιοι είτε το έχετε ακούσει από κάπου αλλού, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε χάσει τον ύπνο μας αυτό το διάστημα χωρίς να ξέρουμε πού ακριβώς οφείλεται. Αναρωτιόμαστε, μάλιστα, πώς γίνεται να συμβαίνει σε τόσο πολύ κόσμο και να ακούμε παραδείγματα άλλων, που είτε έχουν αϋπνίες είτε κάνουν άστατο ύπνο και ξυπνούν κουρασμένοι.

Μαζί με την αϋπνία, κάνουν την εμφάνισή τους και άλλα ενοχλητικά συμπτώματα: έντονη κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας, πονοκέφαλοι, ακόμα και αυξημένο άγχος. Δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια περίοδο η Γη βίωσε κάποιες διαταραχές στο μαγνητικό της πεδίο, εξαιτίας της αυξημένης δραστηριότητας του Ήλιου. 

Το ερώτημα είναι: έχουν αυτά τα φαινόμενα πραγματική επίδραση στον οργανισμό μας;

Τι ακριβώς συνέβη αυτές τις ημέρες στον ουρανό

O Αύγουστος που σιγά σιγά μας αποχαιρετά έφερε μαζί του μικρές αλλά μετρήσιμες γεωμαγνητικές καταιγίδες. Οι καταιγίδες αυτές δημιουργούνται όταν εκλάμψεις από τον Ήλιο στέλνουν φορτισμένα σωματίδια που «ταρακουνούν» το μαγνητικό πεδίο της Γης. Ο δείκτης Kp, που μετράει την ένταση των καταιγίδων, ανέβηκε σε μέτρια επίπεδα τις πρώτες και τελευταίες μέρες του μήνα. Δε μιλάμε για κάτι ακραίο ή επικίνδυνο, αλλά αρκετό για να τραβήξει την προσοχή επιστημόνων και fan του διαστήματος.

Κατά πόσο όμως το μαγνητικό πεδίο μπορεί να επηρεάσει τον άνθρωπο; Η ιδέα αυτή ίσως ακούγεται παράξενη, όμως έχει βάση. Ο οργανισμός μας λειτουργεί με ένα εσωτερικό «χρονόμετρο», τον κιρκάδιο ρυθμό, που καθορίζει πότε νιώθουμε υπνηλία και πότε είμαστε σε εγρήγορση. Ο βασικός ρυθμιστής του είναι η μελατονίνη, μια ορμόνη που εκκρίνεται κυρίως τη νύχτα. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι κατά τη διάρκεια ισχυρών γεωμαγνητικών διαταραχών μπορεί να παρατηρηθούν μικρές μεταβολές στη μελατονίνη, καθώς και σε δείκτες του νευρικού μας συστήματος. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί σε τέτοιες περιόδους κάποιοι δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή ξυπνούν κουρασμένοι.

Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι δεν κοιμούνται καλά αναφέρουν και άλλα συμπτώματα. Ο κακός ύπνος από μόνος του αρκεί για να φέρει υπνηλία μέσα στην ημέρα, έλλειψη ενέργειας και συχνά πονοκέφαλο. Η έλλειψη ξεκούρασης αυξάνει επίσης τα επίπεδα άγχους και μειώνει την ικανότητα συγκέντρωσης. Έτσι, ακόμα κι αν το μαγνητικό πεδίο δεν είναι η βασική αιτία, μπορεί να λειτουργεί ως ένας επιπλέον παράγοντας που δυσκολεύει το σώμα μας να ξεκουραστεί.

Υπάρχει λόγος ανησυχίας;

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν υπάρχει ισχυρή απόδειξη πως οι συνηθισμένες αλλαγές στο γήινο μαγνητικό πεδίο επηρεάζουν μαζικά την υγεία μας. Οι ενδείξεις υπάρχουν, αλλά είναι ακόμα αδύναμες και συχνά αντιφατικές. Αντίθετα, οι πιο σίγουροι «ένοχοι» για τις δυσκολίες ύπνου είναι πιο απλοί και... γήινοι: οι οθόνες και το μπλε φως το βράδυ, οι υψηλές θερμοκρασίες που δεν αφήνουν το σώμα να χαλαρώσει, το άγχος της καθημερινότητας και το ασταθές πρόγραμμα ύπνου.

Aν, λοιπόν, νιώθετε ότι τον τελευταίο καιρό έχετε χάσει τον ύπνο σας, δοκιμάστε απλές αλλαγές. Σβήστε τις οθόνες τουλάχιστον μία ώρα πριν ξαπλώσετε ή χρησιμοποιήστε φίλτρα που μειώνουν το μπλε φως. Κρατήστε το δωμάτιό σας δροσερό και σκοτεινό, ώστε να ευνοεί τον βαθύ ύπνο. Προσπαθήστε να ακολουθείτε σταθερό ωράριο και να περιορίσετε καφεΐνη και βαριά φαγητά αργά το βράδυ. Αν τα συμπτώματα παραμένουν, ένας γιατρός ή ειδικός ύπνου μπορεί να βοηθήσει με πιο στοχευμένες λύσεις.