Πάντα σκεφτόμουν ότι σε όλες τις εποχές οι μύθοι ήταν τα διηγήματα που μας άφηναν να δούμε τον κόσμο όχι όπως είναι, αλλά όπως τον νιώθουμε, με ζητήματα ηθικής, εξουσίας, σιωπής και των τιμημάτων της που βαραίνουν την ψυχή. 

Εκείνη, που κάποτε μεταμορφώθηκε σε τέρας, δεν είναι πια μια θνητή φιγούρα ξεκομμένη από τον χρόνο, αλλά ο καθρέφτης του τραύματος που σήμερα τόσοι φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε. Στο ανανεωμένο Θέατρο Αθήναιον, όπου η σύγχρονη Μέδουσα ξαναβρίσκει φωνή, ανοίγει ένας διάλογος για τη βία και για το πώς το παλιό τραύμα μπορεί να σπάσει και από τα κομμάτια του να γεννηθεί μια νέα, αληθινή αφήγηση του Μιχάλη Καραγιάννη που δεν φοβάται να κοιτάξει κατά πρόσωπο το φως. 

Εμείς είχαμε τη χαρά να συζητήσουμε με την Πηνελόπη Αναστασοπούλου πρωταγωνίστρια της παράστασης και προσωπικότητα που ξεχωρίζει όχι μόνο για το υποκριτικό της ταλέντο, αλλά και για την ακεραιότητα του χαρακτήρα της. Σε μια περίοδο έντονων αναταράξεων για το ελληνικό θέατρο, με τα περιστατικά βίας και κακοποίησης που ήρθαν στο φως, εκείνη, μαζί με μια μικρή αλλά δυναμική ομάδα συνεργατών, δεν δίστασε να σταθεί απέναντι, να παλέψει και να δώσει φωνή σε όσα μέχρι τώρα σιώπησαν.

Ποιο είναι το feedback του κοινού που λαμβάνεις μέχρι στιγμής;

Δεν μου αρέσει γενικά να προϊδεάζω ή να λέω πόσο καλό είναι κάτι στο οποίο παίρνω μέρος, και ειδικά σε αυτό το εγχείρημα. Για μένα δεν είναι απλώς μια παράσταση, είναι μια ξεκάθαρη δήλωση και στάση ζωής: το ποια είμαι και πώς αντιλαμβάνομαι τον κόσμο.

Ο λόγος που ανέβηκε αυτή η παράσταση είναι γιατί δεν μπορώ να ανεχτώ ότι ζω σε μια κοινωνία όπου συμβαίνουν κολάσιμα πράγματα, κι εμείς είμαστε μουδιασμένοι. Τα ξεχνάμε γρήγορα και ασχολούμαστε με χαζομάρες που έχουν να κάνουν με την επιφάνεια, την εικόνα, το κουτσομπολιό. Την ίδια στιγμή, γίνονται απεγνωσμένες προσπάθειες από ανθρώπους με δύναμη να επαναφέρουν κακοποιητές στο προσκήνιο.

Δεν διαφωνώ με τα ταλέντα αυτών των ανθρώπων. Όμως η θέση ενός κακοποιητή δεν είναι σε prime ζώνη, εκεί όπου βλέπουν τηλεόραση τα παιδιά μας.

Το feedback που λαμβάνω είναι πέρα από κάθε προσδοκία. Γυναίκες που κλαίνε, γυναίκες που δηλώνουν «είμαι κι εγώ Μέδουσα». Είναι σπαρακτικό. Από τη μία στεναχωριέμαι, από την άλλη όμως ξέρω ότι μας ενώνει ένα κοινό τραύμα που δεν αποσιωπάται πια. Και είναι συγκινητικό όχι μόνο από την πλευρά των θυμάτων, αλλά και από τους ανθρώπους που τα συνοδεύουν: μπαμπάδες με τις κόρες τους, ζευγάρια, άνθρωποι από όλα τα φάσματα. Μέχρι στιγμής δεν έχω λάβει αρνητική ανταπόκριση. Και αυτό γιατί ούτε εγώ, ούτε ο φεμινισμός έχουμε σχέση με το μίσος προς τους άντρες. Αντιθέτως, είναι αναγκαίο να πάρουν θέση και οι άνθρωποι που ανήκουν στα «αρσενικά», γιατί και αυτοί βάλλονται. Δεν μπορούν να φλερτάρουν, φοβούνται μήπως παρεξηγηθούν. Είναι ίσως οι μόνοι που μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν: είτε ενημερώνοντας είτε αποτρέποντας.

Η παράσταση απευθύνεται και σε εκείνους που κρατούν ίσες αποστάσεις. Γιατί κι αυτή η στάση είναι συνενοχή. Ακόμα παθαίνω σοκ με γυναίκες που παίρνουν το μέρος των κακοποιητών. Ο καθένας, όπως έστρωσε, πρέπει να κοιμηθεί και να γίνει καλύτερος άνθρωπος!

Η Μέδουσα είναι ένας χαρακτήρας που τιμωρείται όχι για κάτι που έκανε, αλλά για κάτι που της συνέβη. Αν τη δούμε σήμερα, τι ήταν αυτό που ενόχλησε περισσότερο: η ίδια ή το γεγονός ότι μίλησε;

Η Μέδουσα ήταν η μόνη από τις αδερφές της που δεν ήταν θεά, αλλά ημίθεα. Αν ήταν θεά, ίσως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά, ίσως και όχι. Στους μύθους άλλωστε τίποτα δεν είναι καθαρό: αιμομιξίες, αποτρόπαιες ιστορίες, εξουσία. Ο μύθος είναι φτιαγμένος για να υποτάσσει και να χειραγωγεί. Είναι κατασκευασμένος με τα ίδια υλικά όπως ένα ψέμα. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τη θρησκεία.

Η κακοποίηση ενός θύματος, είτε μιλάμε για τη Μέδουσα είτε για μια σύγχρονη γυναίκα, δεν τελειώνει στο γεγονός. Συνεχίζεται με τον τρόπο που την αντιμετωπίζει η κοινωνία. Το να πας σε ένα δικαστήριο ή στην αστυνομία και να μιλήσεις είναι εξαιρετικά επίπονο. Και εκεί χρειάζεται η κοινωνία να αλλάξει ριζικά στάση: να σταματήσει να ρωτά το θύμα τι φορούσε, τι έκανε εκεί, γιατί μίλησε αργότερα, και να αρχίσει να κοιτά τη συμπεριφορά του θύτη.

Η Μέδουσα καταδικάστηκε σε ισόβιο τρόμο: να έχει φίδια στο κεφάλι της. Αυτός ο τρόμος είναι διαχρονικός!

Στον μύθο, η Μέδουσα παρουσιάζεται ως τέρας. Στην παράσταση, ποιος είναι τελικά το τέρας;

Ο κακοποιητής. Στην παράσταση υπάρχει μια στιγμή όπου η γυναίκα που υποδύομαι είναι θύμα και μέσα στο μυαλό της εμφανίζεται το σύμβολο της Μέδουσας. Της μιλά, την παρακινεί να μιλήσει, να εξηγήσει, να «σπάσει» την κατάρα. Πρόκειται για μια σουρεαλιστική συνομιλία. Κάποια στιγμή, όταν αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι μόνη, ότι αυτό συμβαίνει και σε άλλες γυναίκες, δημιουργείται μια αλυσίδα. Και τότε γεννιέται ο θόρυβος. Δεν φοβάσαι πια να κοιτάξεις τον κακοποιητή στα μάτια, γιατί είσαι πιο δυνατός. Εκείνος βασίζεται στον φόβο σου. Μπορεί να μη φοράμε φίδια στο κεφάλι, αλλά οι τύψεις, οι ενοχές και η ανασφάλεια που γεννά μια τέτοια εμπειρία, αυτά είναι τα φίδια μας!

Νιώθεις ότι μεγαλώσαμε με αφηγήσεις που μας έμαθαν να εξηγούμε τη βία, αντί να τη σταματάμε;

Ξεκάθαρα! Αρκεί να δει κανείς τα κλασικά παραμύθια: γυναίκες που αυτοσκοπός τους είναι ο γάμος, πρίγκιπες που λένε ψέματα, συγχωρούνται και στο τέλος παντρεύονται. Αυτό δεν είναι μια μορφή κακοποίησης;

Τι είναι πιο βίαιο σήμερα: η πράξη ή η συλλογική σιωπή που την ακολουθεί;

Η συλλογική σιωπή, γιατί έχει διάρκεια. Η πράξη είναι η αρχή του βιώματος. Μετά έρχονται οι τίτλοι, τα αφηγήματα αγνώστων, τα κουτσομπολιά. Αυτά είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, επίπονα.

Αν το έργο ζητά κάτι από τον θεατή, είναι να λυπηθεί ή να αναλάβει ευθύνη;

Δεν θα ζητούσα ποτέ λύπηση. Δεν προσφέρει τίποτα. Το ζητούμενο είναι η κατανόηση. Να έχεις όλα τα δεδομένα και να πάρεις μια ώριμη απόφαση με γνώμονα την αγάπη. Όταν συμβαίνει κακοποίηση στο διπλανό διαμέρισμα, στον δρόμο ή στη δουλειά σου, πρέπει να μιλάς, με όποιο κόστος. Μας έμαθαν ότι η σιωπή είναι χρυσός. Δεν είναι.

Στη πρόσφατη συγκινητικη ομιλία σου στην 1η Πανελλήνια Ημερίδα της "Womenale" εδώ στη Θεσσαλονίκη είχες μιλήσει για τη δυσκολία να μη δικαιολογείς τον θύτη, βλέποντας, μάλιστα το πληγωμένο παιδί μέσα του. Σήμερα, μετά τη «Μέδουσα», η κατανόηση βοηθά ή αποσιωπά τη βία;

Δεν θέλω να αλλάξω το καλό κομμάτι του χαρακτήρα μου. Μου πήρε χρόνια να το αναγνωρίσω. Έφτασα σε μια ηλικία που δεν με νοιάζει αν η αυτοπεποίθησή μου ή το ύψωμα της φωνής μου εκληφθούν ως «επικίνδυνα». Η κακοποίηση δεν γράφεται στο μέτωπο κανενός. Ούτε του θύματος ούτε του θύτη. Είναι αδιανόητο να λένε: «πώς το έκανε αυτό αφού είναι όμορφος;»

Πότε η κατανόηση του θύτη γίνεται αυτοπροδοσία;

Κάθε φορά που πήγαινα στο δικαστήριο, ήλπιζα, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, ότι θα υπάρξει ανατροπή. Ότι θα μπορέσω να βοηθήσω. Οι κακοποιητές είναι άνθρωποι που δεν βρέθηκαν στο διάβα τους εκείνοι που θα τους βοηθούσαν να μετουσιώσουν το τραύμα τους. Αυτό που με τρομάζει είναι ένα περιβάλλον που τους καλύπτει αντί να τους θεραπεύσει.

Μας έχουν μάθει να θαυμάζουμε τις γυναίκες που «αντέχουν». Η Μέδουσα αντέχει ή φτάνει σε ένα όριο;

Στην παράστασή μας δεν σταματά ποτέ να προσπαθεί. Γι’ αυτό και μπαίνει στο μυαλό του θύματος: για να προκαλέσει την αλλαγή. Είναι εκεί για όποιον θέλει να την ανακαλύψει!

Πόσο πολιτικό είναι σήμερα το γυναικείο σώμα πάνω στη σκηνή;

Τα πάντα είναι πολιτική. Και έχουμε χρέος να ασχολούμαστε. Τα αποτελέσματα του να είμαστε απολιτίκ τα βιώνουμε σήμερα. Οι γυναίκες συνεχίζουν να πληρώνονται λιγότερο για την ίδια δουλειά. Κάτι κινείται, αλλά έχουμε πολύ δρόμο. Δεν έχουμε αναγνωρίσει καν επίσημα τον όρο «γυναικοκτονία»!

Σε κουράζει η απαίτηση το θέατρο να παίρνει θέση;

Κάθε φορά που γίνονται μεγάλες κοινωνικοπολιτικές αλλαγές, το θέατρο ανθίζει. Μετά τον Covid το βλέπουμε ξεκάθαρα. Το θέατρο είναι από τα ελάχιστα εργαλεία φωνής που μας έχουν απομείνει.

Ποια γυναίκα σήμερα «πετρώνει» όχι επειδή είναι επικίνδυνη, αλλά επειδή δεν την πιστεύουμε;

Επικίνδυνη θεωρούμαι κι εγώ. Δεν μου το λένε μπροστά μου, αλλά μεταφέρεται. Το θεωρώ προτέρημα. Αν «επικίνδυνο» σημαίνει ότι δεν αφήνω τίποτα να πέσει κάτω, παίρνοντας θέση όταν γίνεται κάτι ανάρμοστο μπροστά μου, τότε θέλω να είμαι πάντα έτσι!

Αντώνης Καραγιάννης: Όσα μοιράστηκε μαζί μας ο σκηνοθέτης της παράστασης 

Μετά τη βαθιά και ειλικρινή συζήτηση με την Πηνελόπη Αναστασοπούλου, μεταφέρουμε το βλέμμα πίσω από τη σκηνή, σε εκείνον που σφράγισε τη μορφή και το μήνυμα της παράστασης. Ο σκηνοθέτης Αντώνης Καραγιάννης μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις και τις προθέσεις που οδήγησαν τη Μέδουσα στη ζωή, αποκαλύπτοντας τις προκλήσεις και το όραμά του.

Στη  «Μέδουσα» μετατοπίζετε το βλέμμα από τον μύθο στη γυναίκα. Τι έπρεπε να “σπάσει” σκηνοθετικά για να μη μιλήσουμε ξανά για το τέρας, αλλά για το τραύμα;

Έπρεπε πρώτα να σπάσει η απόσταση. Έπρεπε να σπάσει η αφήγηση που μας έμαθε να κοιτάμε τη γυναίκα απ’ έξω. Ο μύθος λειτουργεί σαν ασπίδα. Μας επιτρέπει να μιλάμε για φρίκη χωρίς να νιώθουμε ότι μας αφορά. Μάς εκπαίδευσε να φοβόμαστε το αποτέλεσμα και όχι να αναρωτιόμαστε για την αιτία. 

Σκηνοθετικά, το πρώτο που έπρεπε να καταρρεύσει ήταν αυτή η ασφάλεια. Δεν με ενδιέφερε μια «μυθολογική Μέδουσα» αλλά ένα σώμα σημερινό, μια γυναίκα με αναπνοή, μνήμη και πληγή. Η Μέδουσα του έργου είναι ένα σώμα που θυμάται, που κουβαλάει τραύμα, αλλά δεν ζητά λύπηση. Ζητά δικαίωση. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη αφαίρεσα κάθε ίχνος θεαματικότητας γύρω από το τέρας. Δεν υπάρχουν φίδια ως σύμβολα τρόμου, ούτε πέτρινα βλέμματα. 

Το «τέρας» στη δική μας ανάγνωση είναι η σιωπή, η ενοχοποίηση, η κοινωνική βία που ακολουθεί την κακοποίηση. Όταν αυτά έρθουν στο κέντρο, τότε η Μέδουσα παύει να είναι μύθος και γίνεται γυναίκα. Και εκεί ακριβώς αρχίζει η δυσκολία αλλά και η αλήθεια.

Σας ενδιέφερε περισσότερο ο θεατής να ταυτιστεί ή να νιώσει άβολα; Και τι σημαίνει για εσάς μια “επιτυχημένη” ενόχληση;

Δεν πιστεύω ότι η ταύτιση και η αμηχανία είναι αντίθετες έννοιες. Στην πραγματικότητα, η ουσιαστική ταύτιση περνάει μέσα από την ενόχληση.

Αν ο θεατής νιώσει μόνο άνετα, τότε κάτι δεν κάναμε σωστά. Η ταύτιση δεν έρχεται από την άνεση, αλλά από την αλήθεια. Και η αλήθεια, ειδικά όταν αφορά το γυναικείο βίωμα, συχνά είναι άβολη γιατί έχουμε μάθει να τη σπρώχνουμε κάτω από το χαλί. 

Μια επιτυχημένη ενόχληση δεν είναι σοκ για το σοκ. Είναι η ενόχληση που γεννά δύναμη. Όχι ενοχή, όχι φόβο, αλλά επίγνωση. Είναι η στιγμή που, όπως λέει το κείμενο, μια γυναίκα αναρωτιέται και μονολογεί «Δεν ήμουν εγώ το λάθος... Ήρθε η ώρα να μιλήσω...». Είναι εκείνη η στιγμή που κάποιος αναγνωρίζει κάτι οικείο και θα προτιμούσε να μην το αναγνωρίσει. 

«Δεν θέλω ο θεατής να φύγει «καλύτερος». Θέλω να φύγει προβληματισμένος. Λίγο λιγότερο αθώος. Και ίσως πιο πρόθυμος να ακούσει».

Η Μέδουσα συνομιλεί μαζί μας και σπάει τη σιωπή με αλήθειες: «Και όταν έξω περπατώ θέλω να είμαι ελεύθερη γυναίκα και όχι γενναία πολεμίστρια. Έχουμε την επιλογή να μη σωπάσουμε ποτέ ξανά. Η σιωπή στην ενοχή είναι συνενοχή. Κι αν με δικάσουν, να κουβαλώ για πάντα φίδια στο κεφάλι...στεφάνι θα τα πλέξω. Όχι στεφάνι κατάρας. Στέμμα δικαιοσύνης». 

Δεν θέλω ο θεατής να φύγει «καλύτερος». Θέλω να φύγει προβληματισμένος. Λίγο λιγότερο αθώος. Και ίσως πιο πρόθυμος να ακούσει.

Ποιο ήταν το πιο επικίνδυνο σημείο της παράστασης, αυτό που φοβηθήκατε μήπως παρεξηγηθεί και γιατί; 

Δεν παρουσιάζουμε τη Μέδουσα ως θύμα που ζητά εκδίκηση, αλλά ως γυναίκα που ανακτά τον λόγο της. Σε μια εποχή όπου οι συνεχόμενες πράξεις κακοποίησης δημιουργούν μια τεράστια οργή, επιλέξαμε συνειδητά να μην κάνουμε τη Μέδουσα τιμωρό. Συχνά, λανθασμένα για μένα, η γυναικεία δύναμη γίνεται αποδεκτή μόνο όταν είναι «σκληρή», θυμωμένη, εκρηκτική. Εμείς επιλέξαμε κάτι πιο απαιτητικό. Στην παράσταση η Μέδουσα δεν σηκώνει μαχαίρι. Δεν αποδίδει ποιητική δικαιοσύνη. Ζητά κάτι πολύ πιο δύσκολο. Ζητά μνήμη, αναγνώριση, αλλαγή βλέμματος. Μια δύναμη ήρεμη, σταθερή, αδιαπραγμάτευτη.

Φοβήθηκα μήπως αυτό παρεξηγηθεί ως αδυναμία. Όμως η εμπειρία μου λέει το αντίθετο. Η μεγαλύτερη πράξη empowerment είναι να σταθείς απέναντι στην ιστορία που σε τραυμάτισε και να μιλήσεις. Αυτό κάνει η Μέδουσα λέγοντας αυτά που νιώθει, αυτά που αισθάνεται μετά την κακοποίησή της: «Αυτό το σώμα... το ξένο για όλους, το άδειο, το έρημο… αυτό το σώμα ζει ακόμα. Όχι για να τους δίνει. Όχι για να τους πείθει. Όχι για να τους τιμωρεί. Μα για να υπάρξει. Να σταθεί. Να περπατήσει στο αύριο. Να τολμήσει να ονειρευτεί... Το σώμα μου είναι το δικό σου σώμα». Φοβήθηκα στην αρχή μήπως αυτό εκληφθεί ως ήπια στάση ή ως αποφυγή σύγκρουσης. Στην πραγματικότητα όμως, είναι το ακριβώς αντίθετο. 

Η αισθητική προσέγγιση ου χαρακτήρα μέσα από την οπτική της Μαγδαληνής Σίγα

Η Μαγδαληνή Σίγα, σκηνογράφος και ενδυματολόγος της παράστασης, με την ευαισθησία και το δημιουργικό της βλέμμα, αποτυπώνει μέσα από εικόνες και υφάσματα την ψυχή της “Μέδουσας”, δίνοντας μορφή στα συναισθήματα και τα βαθύτερα νοήματα του έργου.

Η Μέδουσα είναι ένα σώμα που κρίθηκε πριν ακουστεί. Πώς μεταφράζεται σκηνογραφικά και ενδυματολογικά αυτή η βία του βλέμματος;

Η σκηνογραφική και ενδυματολογική μου προσέγγιση βασίζεται στον μύθο της Μέδουσας, αλλά με σύγχρονο και συμβολικό τρόπο. Δεν ήθελα μια αφηγηματική ή ρεαλιστική αναπαράσταση, αλλά να δημιουργήσω έναν σκηνικό κόσμο που να επιτρέπει στον θεατή να ταυτιστεί βιωματικά με την εμπειρία της ηρωίδας.

Υπάρχει κάποιο στοιχείο στο κοστούμι ή στον χώρο που λειτουργεί ως “στίγμα” πάνω στη Μέδουσα; Κάτι συμβολικό παρά ρεαλιστικό;

Κεντρικό στοιχείο της σκηνογραφίας είναι το νερό, που ρέει συνεχώς στη σκηνή. Συμβολίζει τα δάκρυα, το ξέπλυμα της ντροπής και της βίας, την ανάγκη για κάθαρση, αλλά ταυτόχρονα παραπέμπει στη ζωή και στη συνεχή ροή της ύπαρξης. Το νερό γίνεται φορέας μνήμης, τραύματος και αναγέννησης.

Το κοστούμι της Μέδουσας είναι σε ανοιχτόχρωμη, ημιδιάφανη απόχρωση κοντά στο χρώμα του δέρματος, με ελαφριά, αέρινη υφή. Αυτή η επιλογή δεν είναι αισθητική αλλά εννοιολογική: το ημιδιάφανο υποδηλώνει ευαλωτότητα, ενώ το φωτεινό χρώμα παραπέμπει στην αγνότητα του θύματος πριν τη βία και την κοινωνική ενοχοποίηση.

Η σκηνογραφία δημιουργεί μια ψυχρή, αποστασιοποιημένη ατμόσφαιρα που δεν κατευθύνει τον θεατή, αλλά τον αφήνει να αποφασίσει πού εξελίσσεται η ιστορία. Ο χώρος είναι διφορούμενος, θυμίζοντας σφαγείο, χειρουργείο, καθαρτήριο ή δημόσια λουτρά, χώρους όπου το σώμα εκτίθεται, ελέγχεται, τραυματίζεται ή «καθαρίζεται», κυριολεκτικά και συμβολικά.

Το κεντρικό τραπέζι με τις αυστηρές γραμμές λειτουργεί πολυσημειακά: παραπέμπει σε βωμό αλλά και σε τραπέζι φαγητού. Με αυτή τη διπλή ανάγνωση υποδηλώνεται πως ο θύτης αντιμετωπίζει το θύμα ως αντικείμενο κατανάλωσης, ως «γεύμα», ως απρόσωπο κομμάτι κρέατος. Η αίσθηση αυτή ενισχύεται από τους γάντζους στο πίσω μέρος της σκηνής, που παραπέμπουν στη βιομηχανική διαχείριση του σώματος και στη βίαιη απογύμνωσή του από κάθε ανθρώπινη ιδιότητα.

Συνολικά, σκηνογραφία και κοστούμι συγκροτούν ένα ενιαίο δραματουργικό σύστημα που δεν αφηγείται απλώς τον μύθο της Μέδουσας, αλλά τον επανερμηνεύει ως σύγχρονη αφήγηση για τη βία, την ενοχή, τη σιωπή και την κάθαρση.

Ταυτότητα Παράστασης:

Συντελεστές

Κείμενο: Μιχάλης Καραγιάννης

Σκηνοθεσία: Αντώνης Καραγιάννης

Μέδουσα: Πηνελόπη Αναστασοπούλου

Η Κάτια Δανδουλάκη συμμετέχει αφιλοκερδώς, χαρίζοντας τη φωνή της στο έργο ΜΕΔΟΥΣΑ.

Μουσική: Fotis Benardo

Σκηνογραφία/Ενδυματολογία: Μαγδαληνή Σίγα

Σχεδιασμός Φωτισμού/Χορογραφίες: Αντώνης Καραγιάννης

Κατασκευή Κοστουμιού: Ελένη Χασιώτη

Ηχοληψία: Μιχάλης Βιδάλης

Σχεδιασμός video art & trailer παράστασης: Παναγιώτης Πέτρου

Βοηθός Σκηνογράφου: Μιλτιάδης Τσαλικίδης 

Βοηθός σκηνοθέτη: Γεωργία Εδιρνέλη

Φροντιστήριο: Γεωργία Εδιρνέλη

Φωτογραφίες / teaser trailer: Μαρία Ντελάκου

Φωτισμοί: Βαγγέλης Ματίκας

Παραγωγή: Θέατρο Αθήναιον

Τελευταίες παραστάσεις: Σάββατο 20 & Κυριακή 21/12 & Σάββατο 27 & Κυριακή 28/12.

Φωτογραφίες: Δημήτρης Κωστουλίδης