Με αφορμή την εξίσου επιτυχημένη δεύτερη χρονιά της περιοδεύουσας παράστασης «Όρνιθες», ο μαγνητικός Γιώργος Χρυσοστόμου ανοίγει την καρδιά του, μιλώντας για το νόημα της συνύπαρξης.

Πώς κυλούν οι ετοιμασίες της παράστασης και ποια είναι η μέχρι τώρα η ανταπόκριση του κοινού; Υπάρχει ένας άτυπος νόμος, κάτι σαν ενέργεια που δεν ολοκληρώνεται όταν πρόκειται για μια παράσταση, και το γνωρίζει καλά και η ίδια η παραγωγή αυτό. Οι συνθήκες ευνοούν πάντα κάπως την επανάληψη, και ο κόσμος ζητά συνεχώς την παράταση. Οι συνθήκες και ο παραγωγός συμβάλλουν ώστε να πραγματοποιηθεί αυτή η επανάληψη, και τότε το κοινό ανταποκρίνεται πολύ γρήγορα μετά την ανακοίνωση. Αυτό που είδαμε ξεκάθαρα στην προπώληση. Πολλοί το σχολιάζουν θετικά, λέγοντας «άντε επιτέλους, γιατί εμείς πέρσι το χάσαμε». Υπάρχει αρκετός κόσμος που δεν πρόλαβε να δει την παράσταση φέτος, ειδικά σε κεντρικά θέατρα όπου δεν υπήρχε χώρος. Για εμάς, μάλιστα, το πρόγραμμα φέτος ήταν ανακουφιστικό, γιατί δεν είχαμε το άγχος της επιτυχίας. Η παράσταση ήταν δοκιμασμένη και νιώθαμε απλώς την απόλαυση να την ξαναφέρουμε στη σκηνή, να ενωθούμε ξανά οι ηθοποιοί μεταξύ μας και να κάνουμε τη δουλειά μας χωρίς το στρες του αν θα τα καταφέρουμε. Ήταν πραγματικά ένα δώρο!

Ποιο πιστεύετε ότι είναι το στοιχείο που ελκύει συνεχώς το ενδιαφέρον του κοινού για να γίνει κοινωνός αυτής της παράστασης; Υπάρχει πάντα μια παιδικότητα σε όλο αυτό, και το θυμάμαι έντονα από τότε που ήμουν μικρός. Έβλεπα το ίδιο έργο ξανά και ξανά, παρόλο που ήξερα τι θα συμβεί. Αυτό μου προκαλούσε μια αίσθηση ασφάλειας. Θυμάμαι, για παράδειγμα, όταν ήμουν στη Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, είχα δει το «Μόλις Χώρισα» 22 φορές! Δε θα το ξεχάσω ποτέ, γιατί μου δημιουργούσε μια ησυχία - περίμενα την ατάκα που ήξερα ότι θα βγάλει το περισσότερο γέλιο, ήταν σαν να ήμουν κι εγώ μέρος της παράστασης. Αντίστοιχα και με εμάς, υπάρχει κόσμος που μας έχει πει ότι έχει δει την παράσταση 17 φορές. Αυτό είναι πραγματικά πολύ τρυφερό από την πλευρά των θεατών!

Τι είναι αυτό που σας συγκινεί προσωπικά στο ταξίδι του Πισθέταιρου και του Ευελπίδη στην προσπάθειά τους να χτίσουν τη νέα πολιτεία τους; Η έννοια του «μαζί». Είναι κάτι που υπάρχει στο έργο, αλλά και κάτι που ο σκηνοθέτης ανέδειξε ακόμα περισσότερο. Ίσως και επειδή εγώ βρίσκομαι σε μία φάση ζωής όπου αναζητώ τι σημαίνει «μαζί», τι σημαίνει «φίλος», «συνοδοιπόρος», «σύντροφος». Άνθρωποι που είναι μαζί στην πόλη, άνθρωποι που ξεκινούν κάτι καινούριο, χτίζοντας συλλογικά. Το «μαζί» ρέει σε όλη την παράσταση και με συγκινεί, με κάνει να αναρωτιέμαι, με φέρνει αντιμέτωπο με τον εαυτό μου. Μιλώντας για την ουτοπία που περιγράφεται στο έργο, συνειδητοποιώ πως δεν έχει τόση σημασία το πού βρίσκεται αυτό το ουτοπικό μέρος, όσο το ποιοι είναι μαζί σε αυτό. Το «μαζί» γίνεται το κεντρικό ζητούμενο. Και είναι κάτι που εδώ και δύο χρόνια, μέσα από την παράσταση, δεν το βλέπω μόνο σε σχέση με εμένα, αλλά και έξω, στην καθημερινότητα: στον δρόμο, στο μετρό, πόσο όχι μαζί είναι πολλοί άνθρωποι· ή πώς γίνονται μαζί στα δύσκολα· πώς στις χαρές είναι «περίπου μαζί». Όταν ασχολείσαι τόσο βαθιά με μια παράσταση, αναγκαστικά αρχίζεις να βλέπεις τα θέματα που θίγει παντού γύρω σου. Έτσι κι εγώ νιώθω ότι θέλω να ασχοληθώ πιο ώριμα με την έννοια αυτή. Είναι πολύ θαρραλέο να καταφέρνεις να επιβιώνεις μόνος σου, να βαδίζεις στον δρόμο σου. Το έχω κάνει αυτό, και πολλές φορές μου έχουν πει: «Αμάν, ρε Γιώργο, πάλι μόνος;». Ειδικά όταν είμαι σε πρόβες ή σε δουλειά, και δε διανέμω την ενέργειά μου δεξιά κι αριστερά, όπως έκανα τα πρώτα 40 χρόνια της ζωής μου. Τώρα το «μαζεύω» αυτό. Πολλοί αναρωτιούνται πώς τα καταφέρνω. Ίσως επειδή το δύσκολο είναι τελικά η επαφή με τον εαυτό μας - κι εγώ αυτό το έχω κατακτήσει, μέχρι και το άλλο άκρο. Και τώρα καλούμαι να δω πώς είναι το «μαζί». Από την άλλη, υπάρχουν και άνθρωποι που είναι μόνιμα μαζί, χωρίς όμως να έχουν καλλιεργήσει τη δική τους εσωτερική ποιότητα. Οπότε νιώθω ότι πρέπει να γίνουν δυο βήματα προς τη δική μου κατεύθυνση, κι εγώ να κάνω δυο προς τη δική τους - και κάπου εκεί, στη μέση, να συναντηθούμε.

Ο κόσμος συχνά δεν καταλαβαίνει ότι ένα υγιές «μαζί» προϋποθέτει μια υγιή σχέση με τον εαυτό μας. Εμείς, στην παράσταση, έχουμε δουλέψει πάνω σ’ αυτό, αλλά συχνά ο κόσμος προχωρά σε επιφανειακούς ή και γραφικούς χαρακτηρισμούς. Όμως, αν μπορείς να περνάς καλά μόνος σου και δε γαντζώνεσαι πάνω σε κάποιον -είτε είναι φίλος, γονιός, σύντροφος-, τότε έχεις κατακτήσει κάτι βαθύτερο. Γιατί όταν γαντζωνόμαστε, συχνά είναι από ανασφάλεια.

Πώς θα περιγράφατε τη σημασία της ουτοπίας που παρουσιάζει η παράσταση σε σχέση με τις σημερινές προκλήσεις της κοινωνίας μας; Ζούμε σε μια εποχή όπου υπάρχει πολλή μόρφωση, αλλά ελάχιστη παιδεία - αυτά τα δύο δεν πάνε απαραίτητα μαζί. Όσο ζούμε πολλοί άνθρωποι μαζί, τόσο πιο δύσκολο είναι να δημιουργηθεί μια ιδανική κοινωνία, όπου κυριαρχεί η ευγένεια, η ενσυναίσθηση και ο σεβασμός. Είναι τόσο πολλές οι ενέργειες που εμπλέκονται καθημερινά, που καταντά ουτοπικό να περιμένουμε μια πόλη με εκατομμύρια κατοίκους να λειτουργεί με συντονισμό και αλληλοκατανόηση. Αν όμως υπήρχε μια διαφορετική εκπαίδευση από το σπίτι, μια βαθύτερη παιδεία συναισθημάτων και συμπεριφοράς, ίσως τα πράγματα να ήταν αλλιώς. Για εμένα, μια ιδανική πόλη ξεκινά από το απλό: να είναι καθαρή. Θεωρώ τεράστια αγένεια να πετά κάποιος σκουπίδια στον δρόμο. Άλλος μπορεί να θεωρεί αγένεια το να μαλώνει δημόσια. Το θέμα, όμως, είναι ότι ζούμε μαζί και γι’ αυτό η απόλυτη ουτοπία είναι μάλλον ανέφικτη. Κάποιος μπορεί να πει ότι φεύγει από την πόλη για να πάει στο χωριό, αλλά κι αυτό δεν είναι απαραίτητα λύση. Ίσως περάσει όμορφα για λίγες μέρες, αλλά, αν μείνει μόνιμα, θα δει και τα κακά μιας επαρχίας, τον στενό κλοιό των πληροφοριών, την αδιακρισία, τον περιορισμένο κύκλο πληροφορίας. Από την άλλη, η πόλη είναι χαοτική. Οπότε, στην πράξη, όλα είναι σχετικά. Το μυαλό μας κατασκευάζει μια εικόνα ιδανική, αλλά σπάνια τη φαντάζεται σε βάθος χρόνου. Αν, λοιπόν, πρόκειται να ζήσουμε όλοι μαζί, το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κρατήσουμε κάποιους βασικούς κανόνες ευγένειας και ενσυναίσθησης. Να θυμόμαστε ότι και ο απέναντι μπορεί να έχει μια δύσκολη μέρα! Στην Ελλάδα του 2025 η στοιχειώδης ευγένεια, όπως παρατηρώ και λόγω της δουλειάς μου, υπάρχει μεμονωμένα και λίγο. Συνήθως πλέον σου κάνει εντύπωση η ευγένεια, ενώ θα έπρεπε να είναι η εξαίρεση μια μέρα εκνευρισμού.

Με ποιον τρόπο η παράσταση σχολιάζει την εξουσία και την πολιτική, και πώς νομίζετε ότι αυτά τα θέματα αντηχούν στη σύγχρονη πραγματικότητα; Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω με τη διαρκή ανάγκη να «επικαιροποιούμε» κάθε θεατρικό έργο με όρους σημερινούς. Δεν είναι πάντα αυτό το ζητούμενο. Στη δική μας περίπτωση, η παράσταση παίρνει ξεκάθαρη πολιτική θέση, όχι μέσα από άμεσες αναφορές σε σύγχρονες πολιτικές καταστάσεις, αλλά μέσα από την ίδια τη θεατρική της πρόταση: επιμένει στο «μαζί». Αυτό από μόνο του είναι μια βαθιά πολιτική πράξη. Το θέατρο, εξ ορισμού, είναι πολιτική.

Ποια θεωρείτε ότι είναι η δύναμη του θεάτρου ως μέσου κοινωνικής κριτικής και αλλαγής σήμερα; Για μένα, το θέατρο δεν προκαλεί αλλαγή - τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που εννοούμε την αλλαγή των καθεστώτων ή του πλανήτη. Δεν το βλέπω ούτε ως θεραπεία. Το θέατρο λειτουργεί περισσότερο σαν καθρέφτης: αντανακλά αυτό που συμβαίνει γύρω μας, μας το επιστρέφει και μας καλεί να το κοιτάξουμε. Μας λέει «έτσι τα κάναμε τα πράγματα». Η κοινωνία εξελίσσεται, τα γεγονότα τρέχουν, και το θέατρο απλώς ανταποκρίνεται σε αυτό το περιβάλλον. Δε σηκώνει το δάχτυλο για να διδάξει ή να κατευθύνει. Αυτήν την αντίληψη του διδακτισμού την αποφεύγω σταθερά, όπως και οι σκηνοθέτες με τους οποίους συνεργάζομαι. Δε μας ενδιαφέρει να παρουσιαστούμε σαν μέντορες.

Μεταφερόμενοι τώρα στο τηλεοπτικό σκηνικό της νέας σεζόν, μιλήστε μας για την επερχόμενη σειρά του Mega με τίτλο «Κάμπινγκ» στην οποία θα πρωταγωνιστείτε με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, αλλά και το «Σπίτι Δίπλα στο Ποτάμι» που θα παρακολουθήσουμε από τη συχνότητα του Alpha. Στο «Σπίτι Δίπλα στο Ποτάμι», η συμμετοχή μου περιορίζεται στο πρώτο επεισόδιο, στο οποίο υποδύομαι τον πατέρα των κοριτσιών που θα πρωταγωνιστήσουν από το δεύτερο επεισόδιο και μετά. Όσο για τη σειρά του Mega, με τίτλο «Κάμπινγκ», βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα. Είναι μια μαύρη κωμωδία, ένα θρίλερ, και υποδύομαι έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα, σε ντουέτο ξανά με τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο, κάτι που για μένα είναι πολύ ευτυχές. Η συνεργασία μαζί του είναι εξαιρετική. Είναι πολύ σημαντικός καλλιτέχνης, σκηνοθέτης και συνάδελφος. Και εντός και εκτός σκηνής κάνουμε πολύ ωραία παρέα και συνεννοούμαστε για τον τρόπο που βλέπουμε τη ζωή και γι’ αυτό και έτσι η ζωή μάς έφερε να συνεχίζουμε παρέα και τον χειμώνα. Η σειρά διαθέτει ένα εξαιρετικό καστ, αν και δεν μπορώ να αποκαλύψω περισσότερα ονόματα ακόμη.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΡΑΣΑΓΑΚΗ

Ιnfo: Η παράσταση “ Όρνιθες” έρχεται στη Θεσσαλονίκη στο Θέατρο Δάσους στις 2 & 3 Σεπτεμβρίου